เซียร์เกย์ วาซีเลวิช รัคมานีนอฟ (รัสเซีย: ?????? ?????????? ??????????) เป็นคีตกวี, นักเปียโน และ วาทยากร ชาวรัสเซีย เขาถูกจัดให้เป็นนักเปียโนที่มีชั้นเชิงและมีอิทธิพลมากที่สุดในยุคของเขา และเป็นผู้นำดนตรีคลาสสิกแบบโรแมนติกในยุโรป บทเพลงของเซียร์เกย์นั้นมีแรงขับมหาศาล และต้องอาศัยเทคนิคชั้นสูงในการบรรเลง โดยเฉพาะ Piano Concerto No.2, Op. 18
เซียร์เกย์ รัคมานีนอฟ เกิดเมื่อ 1 เมษายน 1873 ในตำบลเซมโยโนโว (ปัจจุบันชื่อเซมโยนอฟ) ทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของรัสเซีย ตระกูลรัคมานีนอฟนั้นเป็นตระกูลชนชั้นสูงเก่า บิดาของเขาคือ วาซีลี รัคมานีนอฟ เป็นนักเปียโนและทหาร ส่วนมารดาของเขาคือ ลิวบอฟ บุตาโกวา ทั้งสองมีบุตรชายและบุตรสาวอย่างละ 3 คน เมื่อเซียร์เกย์อายุได้สี่ขวบ มารดาของเขาได้เป็นคนสอนเปียโนพื้นฐานให้แก่เขา ต่อมาในปี 1882 เมื่อเขาอายุได้ 9 ขวบ ทวดของเขา (ปู่ของมารดา) ได้ไปจ้างครูสอนเปียโนชื่อ แอนนา จากเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กมาเพื่อฝึกสอนเซียร์เกย์ หลังจากฝึกสอนไปราว 2–3 ปี ครอบครัวรัคมานีนอฟต้องประสบกับปัญหาทางการเงิน จนต้องนำที่ดินและบ้านออกขายทอดตลาด จากที่ดินและอาคารห้าแห่ง เหลืออยู่เพียงแห่งเดียว และทั้งครอบครัวก็ตัดสินใจย้ายไปอาศัยอยู่ในห้องเช่าที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก
ส่วนแอนนานั้น ก็ได้กลับไปยังบ้านของเธอ และได้จัดการให้เซียร์เกย์ได้เข้าเรียนที่โรงเรียนดนตรีเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก เซียร์เกย์ได้เริ่มเรียนที่นี่ในปี 1883 เมื่ออายุ 10 ขวบ ในปีเดียวกันนั้น น้องสาวของเขาเสียชีวิตจากโรคคอตีบ และบิดาของเขาก็กลายเป็นพวกว่างงานและออกจากบ้านไปยังมอสโก คุณยายของเซียร์เกย์นั้น มีความตั้งใจอย่างมากที่จะส่งเสริมบรรดาหลานๆให้ได้รับการเลี้ยงดูและเติบโตมาเป็นผู้ใหญ่ที่ดี เธอมักจะพาเซียร์เกย์ไปร่วมกิจกรรมของคริสตจักรออร์โธดอกซ์อยู่เสมอๆ อาทิ การภาวนาหรือการลั่นระฆังโบสถ์ของเมือง ซึ่งการที่ศาสนพิธีส่วนใหญ่มีบทเพลงประกอบ ทำให้เซียร์เกย์ ได้ซึมซับอิทธิพลทางดนตรีเหล่านี้ อีกประการหนึ่งที่มีอิทธิพลต่อดนตรีที่สำคัญคือการที่พี่สาวของเขา เยเลนา มีส่วนร่วมในโรงละครบอลชอย เธอพึ่งเข้ามาได้ไม่นานและกำลังอยู่ระหว่างรับการฝึกสอน เธอก็เสียชีวิตเมื่ออายุได้ 18 ปีจากโรคโลหิตจาง เพื่อทำใจจากการสูญเสียสมาชิกครอบครัว คุณยายจึงพาเซียร์เกย์ไปพักผ่อนที่ไร่ที่เงียบสงบในแถบแม่น้ำวอลคอฟ ซึงทำให้เซียร์เกย์ชอบการพายเรือ ซึ่งการที่เขาถูกตามใจโดยคุณยายของเขา ทำให้เซียร์เกย์กลายเป็นเด็กขี้เกียจและไม่ผ่านระดับชั้นการศึกษาทั่วไป
